رله چیست

نقشه سیم کشی پایه رله مشعل گازی

رله مشعل یکی اصلی‌ترین بخش‌های کنترل کننده عملکرد سیستم مشعل است که وظیفه آن کنترل میزان ایمنی عملکرد مشعل و کارکرد صحیح آن است و در صورت بروز اختلال در عملکرد مشعل باید از طریق سنسورهای الکترونیکی اعلام خرابی و وضعیت

رله مشعل دستگاهی است که وظیفه خاموش کردن مشعل یا بویلر را در هنگام عدم احتراق صحیح در زمان شروع به کار و خاموش کردن شعله در حین کار را بر عهده دارد.

در یک تقسیم بندی کلی می توان رله های مشعل گازی را در دو دسته رله تک فاز و رله سه فاز دسته بندی نمود.

رله های تک فاز برای مشعل های خانگی و مشعل های دارای الکتروموتور تک فاز در محدوده تقریبی کمتر از 750 ولت مورد استفاده قرار می گیرد.

از رله های سه فاز هم برای مشعل های بزرگتر نصب شده در هتل ها، بیمارستان ها، مجتمع های بزرگ مسکونی و صنایع که موتور مشعل آن ها در وجدوده بالاتر از 750 وات است، مورد استفاده قرار می گیرد.

وظیفه پایه رله مشعل گازی این است که با کمک ترمینال های تعبیه شده بر روی خود اتصالات رله را با کانکشن ها برقرار کند.

سپس توسط این اتصالات پیام های رله به قسمت های الکترونیکی مختلف دستگاه فرستاده می شود و یا رله پیام های مختلف ارسالی از اجزای الکترونیکی مشعل را دریافت می کند.

تعداد پایه رله ها بنا به درخواست رله مشعل گازی تغییر می کنند، بنابراین رله ها مدل های مختلفی دارند. به عنوان مثال ممکن است پایه رله یک مشعل گازی 9 ترمینال داشته باشد.

همچنین توجه داشته باشید که نقشه برق یا سیم کشی پایه رله های مشعل در زیر رله درج شده است، بنایراین می توان در زمان سیم کشی مشعل گازی از این نقشه کمک گرفت.

اما ممکن است بنا به دلایلی نقشه سیم کشی مشعل گازی در دسترس نباشد. در این قسمت شما را با نقشه سیم کشی پایه رله مشعل گازی خانگی با 9 اتصال یا ترمینال آشنا می کنیم.

همانطور که در نقشه زیر مشاهده می کنید، 9 عدد ترمینال در قسمت بالا قرار دارند. دو عدد از این ترمینال ها در ردیف پایین دست چپ قرار دارند که به قسمت اشتراک معروف هستند.

سه عدد ترمینال در وسط به ارت رله مشعل مربوط می شوند. 3 عدد ترمینال دیگر در وسط که توسط یک پل به پایه 8 ردیف بالا وصل می شود و قسمت نول رله را تشکیل می دهد.

در بعضی از رله ها ترمینال یک را آلارم مشعل در نظر می گیرند، که در نقشه ما هم به همین صورت است.

ترتیب پایه ها به ترتیب زیر می باشد:

• پایه شماره یک آلارم مشعل است، که وقتی مشعل ریست می کند یک جریان فاز را برقرار می کند که می توانید آن را به آژیر وصل کنید.
• پایه شماره 2 یون است که توسط سیم به الکترود یون وصل می شود.
• پایه شماره 3 ترانس جرقه زن است.

ترانس جرقه زن اغلب سه سیم بوده و ترکیب رنگ آن قهوه ای یا مشکی، آبی و زرد می باشد. سیم های قهوه ای یا مشکی بر روی پایه 3، آبی بر روی قسمت نول و زرد هم بر روی قسمت ارت بسته می شود.

• پایه شماره 4 به فرمان موتور مربوط می شود. در موتورهای تک فاز دو نوع موتور بیشتر وجود ندارد، موتورهای سه سیم و موتورهای چهار سیم.

رنگ بندی موتورهای سه سیم به این صورت است: رنگ قهوه ای یا مشکی، آبی یا زرد. بنابراین سیم رنگ قهوه ای یا مشکی بر روی پایه 4، آبی بر روی نول و زرد بر روی ارت بسته می شوند.

و اما رنگ بندی سیم های موتور 4 رشته از این چهار رنگ خارج نیست: قهوه ای، مشکی، آبی و زرد.

در این صورت سیم قهوه ای بر روی پایه اشتراک و یک سر خازن، سیم آبی به همراه یک سر دیگر خازن بر روی پایه نول، سیم زرد بر روی ارت و سیم مشکی به طور حتم بر روی پایه 4 وصل می شود.

• بر روی پایه 5 رله دو سیم قرار دارند، یکی از آن ها سیم فاز مربوط به شیر برقی است.

رنگ بندی سیم های شیر برقی به این صورت قهوه ای یا مشکی، آبی و زرد است. سیم قهوه ای یا مشکی بر روی پایه 5، سیم آبی بر روی پایه نول و سیم زرد به پایه ارت وصل می شود.

توجه داشته باشید که شیر پرشر هوا به هیچ وجه به نول وصل نمی شود، چرا که شبیه به کلید عمل کرده و در پرشر هوا فاز وجود دارد.

 سیم دیگری که بر روی پایه 5 رله قرار دارد، به شیر پرشر هوا مربوط می شود. یک طرف سیم پرشر هوا به پایه 5 و سر دیگر آن به پایه 7 وصل می شود.

• بر روی پایه شماره 6 اصولاً شیر برقی شماره 2 را وصل می کنند و اگر مشعل خانگی باشد، شیر برقی دوم نخواهد داشت، در نتیجه این پایه خالی می ماند.
• بر روی پایه شماره 8 سیم نول قرار دارد، که در واقع نول اصلی است.
• بر روی پایه شماره 9 سیم فاز نصب می شود.

لازم به ذکر است که در مشعل های گازی سیم فاز به صورت مستقیم وصل نمی شود. زمانی که آگوستات ترموستات می کند و سیم فاز وصل شود، فاز به قسمت پرشر گاز وارد می شود.

در ادامه پس از اینکه پرشر وجود گاز را سنس کرد و سیم فاز را وصل می کند تا به پایه 9 برسد. سیم فاز و یک سر پرشر بر روی پایه مشترک وصل و هم بندی می شوند.

در صورتی که مشعل گازی موتورخانه شما دچار مشکل شده و به دنبال رفع عیب آن هستید، مطالعه مقاله تعمیر و عیب یابی مشعل موتورخانه می تواند به شما کمک کند.

سیم کشی نقشه رله مشعل گازی شکوه 790

رله مشعل شکوه 790 برای مشعل های گاز سوز با ظرفیت های پایین مورد استفاده قرار می گیرد. با ما همراه باشید تا در غالب نحوه کارکرد رله مشعل شکوه 790 شما را با طریقه سیم کشی نقشه این رله آشنا کنیم:

رله مشعل شکوه 790 دارای 9 پایه ترمینال می باشد، پایه 8 این مشعل نول و پایه 9 آن مربوط به فاز ورودی است.

سیم فاز باید بر روی پایه 9 قرار بگیرد، اما قبل از اینکه فاز به پایه 9 وارد شود، ترموستات حد و پرشر سوئیچ گاز در سر راه آن تعبیه می شوند.

از ترموستات حد برای تنظیم دمای دیگ و از پرشر سوئیچ گاز برای سنس کردن وجود گاز و اطمینان از فشار مناسب گاز در مشعل استفاده می شود.

وقتی فاز به پایه 9 رله مشعل شکوه 790 وارد می شود، پایه 4 رله که در واقع محل اتصال سیم فن رله است، برق دار می شود و تا 30 ثانیه به کار خود ادامه می دهد.

در طی تمام این مدت فقط فن رله است که برق دار می باشد و فن با کار کرد خود گازهای درون دیگ و دودکش را تخلیه می کند.

در مرحله بعدی پایه 5 و پایه 3 رله برق دار می شوند. پایه 3 به جرقه زن رله مشعل و پایه 5 شیر گاز مشعل متصل می شود. بنابراین پایه 3 جرقه زن را به مدت پنج ثانیه فعال می کند.

اگر در طی این پنج ثانیه شعله تشکیل شود، پایه 2 مربوط به میله یون برق دار می شود. در این صورت رله از طریق پایه 2 وجود شعله را حس کرده و مشعل روشن باقی می ماند.

پرشرسوئیچ هوا در رله مشعل شکوه 790 در بین دو پایه 5 و 7 رله قرار دارد. بنابراین وقتی شیر گاز فعال می شود، پرشر سوئیچ وارد مدار شده و از چرخش فن دستگاه مطمئن می شود.

در صورتی که سیم برق میله یون قطع شود و یا میله یون خراب شود، پایه 2 خطا می دهد، در چنین شرایطی پایه یک که به آلارم رله مربوط می شود، فعال شده و اگر آژیر به آن وصل باشد، اخطار می دهد.

حتی اگر پایه 7 مربوط به پرشر هوا هم در رله مشعل شکوه خراب شود، دوباره پایه یک فعال شده و اخطار صادر می کند.

با توجه به توضیحات داده شده، رله مشعل شکوه 790 همانند سایر رله مشعل های گازسوز خانگی دارای 9 پایه ترمینال می باشد و نقشه سیم کشی آن به قرار زیر است:

• پایه یک آلارم مشعل
• پایه 2 میله یون
• پایه 3جرقه زن
• پایه 4 فن
• پایه 5 شیر گاز برقی
• پایه 6 به دلیل نبود شیر گاز برقی دوم، خالی است.
• پایه 7 پرشر هوا
• پایه 8 نول
• پایه 9 فاز

مشخصات رله مشعل گازی

رله های گازی اغلب دارای ویژگیهای زیر هستند.

ولتاژ کارکرد 220 ولت

فیوز 6 تا 10 آمپر

آمپر مصرفی 37 آمپر

جریان هرپایه 4آمپر

آمپر خروجی 6 آمپر

مدت تخلیه بار الکتریکی 30 ثانیه

ایجاد جرقه 3 ثانیه

مدت زمان ریست شدن 2 ثانیه

دمای کارکرد 10- تا 60+ درجه سیلسیوس

تعمیر رله مشعل

در بسیاری از موارد خرابی رله باعث اختلال در عملکرد مشعل شود. از این رو 2 راه پیشرو داریم. تعویض و تعمیر رله مشعل گازی از گزینه های موجود هستند. البته با توجه به هزینه های تعمیر رله این مورد کمتر انجام میشود, و با توجه به مقایسه هزینه و قیمت خرید و تعمیر مشعل در بسیاری از موارد تعویض رله به صرفه تر میباشد. تعمیر رله مشعل بیشتر در مورد رله های گران قیمت و سه فاز انجام میشود. رله های خارجی ساترونیک, هانیول و زیمنس از جمله مشعل های خارجی هستند که ارزش تعمیر کردن را نسبت به قیمت خود رله دارند. رله های  ایرانی نیز از کیفیت خوبی برخوردار بوده و قیمت مناسبی دارند که باعث میشود کمتر کسی به فکر تعمیر رله مشعل گازی ایرانی باشد. رله شکوه مدل 790 در دو نوع یون دار و بدون یون, رله آذز و پارس از جمله برندهای رله مشعل ایرانی هستند .

کلام آخر...

مشعل نقش بسیار پر رنگی در نحوه کار کرد سیستم موتورخانه دارد. چه بسا قطع شدن یکی از سیم ها مشعل را به کل قطع کرده و به بیانی دیگر کل سیستم موتورخانه مختل شود.

از طرفی سیم کشی مشعل گازی یک اقدام تخصصی است که باید فقط توسط مجری تاسیساتی صورت بگیرد. چون طریقه نقشه خوانی و اتصال صحیح سیم ها در ترمینال ها نیاز به تجربه و دانش کافی دارد.